Ferit PARLAK
17 kanun ve 2 KHK’da yapılacak değişiklik için Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunulan teklif ile ilgili açıklamalarda bulunan muhalefet partilerinin temsilcileri, tasarruf paketi olarak sunulan paketin, yalnızca 3 maddesinin tasarrufu ilgilendirdiğini, o maddelerden bazılarının ise Anayasa’ya aykırı olduğunu dile getirdi. “Birden fazla maaş” ile ilgili madde gibi bazı maddeleri ise “anlaşılmaz” bulan komisyon üyeleri, “Yapmış olmak için kanun yapılıyor” fikrinde birleşti. Kamuda tasarruf tedbirlerine ilişkin düzenlemeler içeren Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülmeye başlandı. Görüşmelerin hafta sonuna kadar sürmesi bekleniyor.
”Tasarruf paketi dediler, tasarrufla ilgili 3 madde var”
Kamuda israfın aynen devam edeceğini ve teklifin, kamuda tasarruf ve verimliliğe ilişkin içerik taşımadığını, “algı oluşturmaya” yönelik olduğunu savunan CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, “17 kanun ve 2 KHK’da değişiklik yapılıyor. Buna Kamuda Tasarruf Tedbirleri deniyor. Ama tasarrufu direkt olarak ilgilendiren üç madde var. Dağ fare doğurdu, ortada hiçbir şey yok. Verimlilik hiç yok. Tasarrufa ilişkin hiçbir düzenleme yok” dedi.
“İsraf devam edecek…”
Önceki senelerde çıkan tasarruf paketlerine de uyulmadığına dikkat çeken Türeli, “2023 yılında bütçe açığı 1 trilyon 375 milyar TL. Milyonlarca insanı yoksullaştıran bir süreç var burada, yok; vergi harcamalarına ilişkin bir şey yok. Kamu-özel iş birliği modeline ilişkin hiçbir şey yok. Kamudaki israf aynen devam ediyor, saraydan kaynaklanan harcamalar ne olacak, uçak sayısı azalacak mı israfla ilgili bir şey yok” şeklinde konuştu.
“Pakette gerçek sorunların çözümü yok…”
Vergi ve adaletin ülkenin en can alıcı konuları olduğunu dile getiren Türeli, “Bugün ülkedeki milyonlarca insanın canını yakan, milyonlarca insanı yoksullaştıran bir süreç var ve bu konuda 22 yılda atılmış hiçbir adım yok, tasarruf paketinde de yok” ifadelerini kullandı.
Dün 3 işçi konfederasyonunun ortak bir açıklama yaptığını anımsatan Türeli, “Türkiye, ‘Acaba emekli kök aylıkları taban aylık seviyesine çıkacak mı, refah payı gelecek mi, asgari ücrete zam olacak mı?’ diye oturup kalkıyor, biz burada önümüze gelen pakette bir şeyler konuşuyoruz. Bunların Türkiye’nin gerçek sorunlarıyla ilgisi yok” diye konuştu.
Teklifle genel aydınlatma giderlerinin karşılanması için belediye ve il özel idarelerinin vergi gelirleri payından yapılacak kesinti oranının artırıldığını anlatan Türeli, “Sadece CHP’li belediyeler değil, tüm belediyeler için bu son derece yanlış bir uygulama, böyle tasarruf olmaz. Belediyelerin elini kolunu bağlarsınız. Bu madde kanun teklifinden çıkartılmalı” dedi.Anayasaya aykırı maddelerin olduğunu da iddia eden Türeli, “Örneğin BOTAŞ’ta mahsuplaşma. Böyle bir mahsup işlemi olmaz. Biz fon sistemine de defalarca karşı çıktık, yanlışlarını anlattık. Bunun için ek bütçe getirmek gerekiyor ki bu Anayasa’ya aykırıdır” dedi.
“Birden fazla maaşla ilgili düzenleme anlaşılmıyor”
Türeli, teklifteki birden fazla maaş alan kamu görevlileriyle ilgili düzenleme konusunda, “Kamu görevlileriyle ilgili birden fazla yerden maaş almasını eleştiriyorduk. Bu doğru düzenleme, ama buradaki kanun metninden anlaşılmıyor. Söz konusu düzenleme; bakan yardımcılarını kapsıyor mu, Cumhurbaşkanlığı bünyesindeki politika kurulu üyelerini, Türkiye Varlık Fonu üyelerini, TMSF kapsamındaki kuruluşları, kayyum olarak atananları kapsıyor mu, kapsamıyor mu” diye sordu.
“Bir şeyler yapılıyor denmesi için yapılan kanun”
İYİ Parti Plan ve Bütçe Komisyonu Grup Sözcüsü, Grup Başkanvekili Erhan Usta da teklifi; “Tasarruf tedbirlerine ilişkin üç madde var. Tasarrufa uymayanlara cezai işlem, bence saçma sapan bir şey. Böyle bir madde olmaz ki, zaten mevzuata uyamayana cezai işlem yapılır. Bir şeyler yapılıyor olması için gönderilmiş bir şey. Yönetim kurullarında tek ücret meselesi var. Doğru ama zaten bu düzenleme var. Daha önce bunlar Yüksek Planlama Kurulu kararıyla yapılırdı, vardı ama siz uygulamadınız hiçbir zaman” şeklinde eleştirdi.
Etki analizi raporunu da eleştiren Usta, “Burada sadece gerekçeler tekrarlanmış. Kanunda kamu-özel iş birliği projeleri var. Buraya 5 kuruş para harcanmayacak denildi, şu anda daha fazla harcandığını görüyoruz. Yanlış borçlanma stratejisinden kaynaklanan gider artışı var” ifadelerini kullandı.
“Emekli, işçi tasarrufun aracı oldu”
Usta, teklifte tasarruf olmadığını savunarak, “Bu hükümet, dar ve sabit gelirlilerinin gelirleri üzerinden ciddi şekilde tasarruf ediyor”dedi. Anayasa Mahkemesi’nin tekrar iptal edeceği düzenlemelerin de teklifte yer aldığını söyleyen Usta, öte yandan kamu bankalarındaki verimsizliği gidermeye yönelik kanuni düzenleme yapılması gerektiğini belirtti. Yerel seçim sonrasında belediyelerin gelirlerine yönelik düzenleme yapılmasının manidar olduğunu belirten Usta, belediyelerin finansman sıkıntılar yaşadığına dikkati çekti.
Denetlenemeyen ülkede verimlilik olmaz…
Sayıştay’ın elinin kolunun bağlı olması nedeniyle denetleme yapılamadığını savunan Usta, “Denetlenmeyen bir ülkede verimlilik olmaz. Bunun sonucunda harcamalar, yolsuzluk, israf artmış; yoksullukla mücadele için artık mali alanınız kalmamış, millet fakirleşmiş. Emekliler para bekliyor; yok çünkü paralar çarçur edildi, verimsiz alanlarda kullanıldı” görüşlerini dile getirdi.
Kırkpınar: Tasarruf kültürü ve bilinci yaygınlaşmalı
Mali disiplin için kamuda tasarrufun artırılması ve tasarruf kültür ve bilincinin yaygınlaştırılması gerekliliğinin altını çizen önem AK Parti İzmir Milletvekili Yaşar Kırkpınar, “Kamuda tasarruf anlayışına riayet edilmesi ve kaynakların rasyonel bir şekilde kullanımı elbette bir gereklilik arz ediyor. Teklif ile öncelikle kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanımına yönelik düzenlemelerin yapılması, bunun yanı sıra bazı kanunlarda değişiklik ve düzenlemelerin de hayata geçirilmesi öngörülmektedir. Yine Anayasa Mahkemesi’nin iptal ettiği bir kısım kanunlarla ilgili de düzenlemeler yapıyoruz” diye konuştu.
Altınsoy: Uygulamalar takip edilip denetlenecek
AK Parti Aksaray Milletvekili Hüseyin Altınsoy ise kamu kaynaklarının azami tasarruf prensipleri doğrultusunda kullanılmasını sağlamak ve tüm kamu kurum ve kuruluşlarında uygulanmak üzere alınacak tasarruf tedbirlerine ilişkin Cumhurbaşkanlığı genelgesi Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiğini belirterek şöyle konuştu:
“Genelgedeki tedbirlerin uygulanması hassasiyetle takip edilecek, denetlenecek ve raporlanacak. Bunlara ilave olarak kamu harcamalarında etkinlik ve verimlilik artışı ile verimsiz harcamaların tasfiyesi önem arz ediyor.”
